Voortgezet montessorionderwijs heeft zes kenmerken. Al deze kenmerken komen ook terug in School aan de Singel. Deze kenmerken en invulling zijn als volgt:
- Hoofd, hart en handen. Ons onderwijs is niet alleen gericht op cognitieve kennis, maar daagt leerlingen uit om een breed pallet aan sociale, creatieve en maatschappelijke vaardigheden op te doen. Zo leren leerlingen vooral door te ervaren en wordt theorie zoveel mogelijk gekoppeld aan praktische opdrachten.
- Leren kiezen. Leerlingen leren bij ons op hun eigen manier. Een manier die past bij wie zij zijn en die aansluit op hun ontwikkeling. Ze krijgen daarom veel vrijheid om te kiezen wat ze wanneer leren. We begeleiden leerlingen hier zorgvuldig in, en leren ze om passende keuzes te maken.
- Reflecteren. Leerling en docent houden samen zicht op waar de leerling staat en waar naartoe wordt gewerkt. Zo leren leerlingen te reflecteren op hun ontwikkeling en houden docenten de lange termijn leerlijn scherp in beeld.
- Sociaal leren. Leerlingen werken veel samen. Met leerlingen van andere niveaus of (vanaf het tweede jaar) met leerlingen uit andere leerjaren. Ook werken onze leerlingen samen sociale en culturele organisaties en ondernemers uit Utrecht.
- Samenhang in de leerstof. De leerlingen gaan veel aan de slag met vakoverstijgende projecten.
- Binnen en buiten de school. School aan de Singel brengt het klaslokaal naar buiten en haalt de stad naar binnen. Leerlingen werken samen met lokale bedrijven en organisaties in Utrecht en dragen zo bij aan de ontwikkeling van hun eigen stad.
Een lesweek op School aan de Singel
Het grootste deel van ons onderwijs is georganiseerd rondom vraagstukken. Leerlingen werken veelal in groepjes aan opdrachten die zijn ontwikkeld in samenwerking met partners uit de stad of door docenten, of ze gaan aan de slag met een vraagstuk dat ze zelf hebben bedacht.
Om leerlingen de tools te geven om vraagstukken op te lossen krijgen ze regelmatig instructie van vakexperts, onze docenten. Dit gebeurt soms klassikaal en soms in kleine groepjes. Op School aan de Singel volgen leerlingen wiskunde, Nederlands, Engels en lichamelijke opvoeding als apart vak. De docenten van de andere vakken brengen hun leerdoelen onder in verschillende type vakoverstijgende lessen die leerlingen door de week heen op hun rooster hebben staan.
Dit zijn de belangrijkste ingrediënten van een lesweek op School aan de Singel:
- Een deel van hun tijd gaan leerlingen als impactmakers aan de slag met zelfgekozen vraagstukken die de wereld er een beetje mooier op kunnen maken. Van het milieu, tot armoede of sociale cohesie. Ze kijken vanuit verschillende brillen naar deze onderwerpen (politiek, maatschappelijk, duurzaamheid, economisch etc.) en bedenken een actie die impact kan maken, die ze ook uitvoeren.
- Daarnaast gaan ze regelmatig naar buiten met een opdracht. Hier is de omgeving van de school de leeromgeving. Leerlingen werken gaandeweg het schooljaar aan een atlas van de stad Utrecht, waarbij ze met opdrachten vanuit verschillende vakgebieden aan de slag gaan. Denk aan het in kaart brengen van het stemgedrag rond de verkiezingen van een bepaalde wijk in Utrecht of van de kwaliteit van het water in de gracht. Dit brengen ze bijvoorbeeld samen in een School aan de Singel atlas (SadSlas). Dit vak is daarmee ook meer docent gestuurd, maar altijd vakoverstijgend, want we leren leerlingen per definitie verbanden leggen tussen de vakgebieden.
- Ook krijgen leerlingen vraagstukken voorgelegd door opdrachtgevers. Van een pizzabakker om de hoek, tot Tivoli Vredenburg of de NS. Docenten bepalen in overleg met de externe partners de focus van de opdracht, zodat de reguliere leerdoelen hier ook goed een plek kunnen krijgen.
- Daarnaast hebben we op School aan de Singel challenges in het rooster staan. Dit zijn momenten waarop leerlingen werken aan specifieke vak- of schoolse vaardigheden. Denk daarbij aan het doen van experimenten bij scheikunde, een uitleg over fotosynthese bij biologie of een lessenserie over bronnen rondom het kolonialisme. In de challenge blokken kiezen leerlingen ook voor een derde vreemde taal en worden daarbij begeleid door een taaldocent. De taal kan uiteindelijk ook onderdeel uitmaken van het eindexamen.
- Het goed kunnen lezen van teksten in cruciaal voor goede ontwikkeling bij de kernvakken en vraagstukken. Vandaar dat op meerdere momenten het gezamenlijk aanpakken van teksten in het rooster staat. We doen dit volgens de aanpak van Close Reading: dit is een leesstrategie waarbij een tekst nauwkeurig en herhaald wordt gelezen om diepgaand begrip te krijgen van de structuur, betekenis en intentie van de auteur.
- Maaktijd is een tijd waarin leerlingen kiezen om verder te werken aan een van hun projecten, maar ook kunnen kiezen voor een kunstles, workshop of lezing door een (externe) expert. Zij hebben zelf regie op deze tijd en worden daar uiteraard in begeleid.
- Als laatste zien leerlingen coachtijd terug in hun rooster. In coachtijd reflecteren leerlingen op hun eigen en elkaars ontwikkeling, bijvoorbeeld in het samenwerken of keuzes maken, leren leerlingen plannen en worden sociale vaardigheden, weerbaarheid en andere thema's rondom mentaal welzijn behandeld.
Het onderwijs op School aan de Singel Montessori heeft dus overwegend een contextrijk, thematisch en projectmatig karakter. Maar er zullen zeker ook met regelmaat klassikale lessen gegeven worden, die leerlingen voorzien van kennis en vaardigheden die ze nodig hebben bij de vraagstukken.